یا به اندازه تلاش خود آرزو کن و یا به اندازه آرزویت تلاش کن - شکسپیر

نکات طلایی

یادداشت‌برداری علمی با درخت حافظه

چگونه یک نظرسنجی را طراحی و تدوین کنیم؟ (قسمت اول)
  مقالات

اگر می خواهید نظر کسی را در مورد موضوعی خاص بدانید، می روید و از او می پرسید. دریافت پاسخ مستقیم او بسیار بهتر از حدس زدن پاسخ اوست.
مشکل هنگامی پدید می آید که می خواهید نظرهای چندین گروه از مردم را بسنجید. مثلاً، شاید بخواهید واکنش تیم یا بخش کاری خود  را نسبت به ابتکار عمل جدیدی که به اجرا در آورده اید، بدانید. یا بخواهید ایده ای را روی مشتریان خود، پیش از عرضه یک محصول یا خدمت جدید، بیازمایید.
موضوع مورد نظرتان هر چه که باشد-چه مسائل فرهنگ سازمانی باشد، چه پژوهش درخصوص رضایت مشتریان، یا عوامل موثر بر انگیزش کارگران- یا باید پاسخ را حدس بزنیم و یا مستقیماً از خود آنها بپرسیم.
نظر سنجی ها به شما فرصت پرسیدن مجموعه ای از سوال ها را در مورد یک موضوع، پروژه یا مسئله خاص از یک گروه هدف مشخص، فراهم می‌آورند. پس از آن می توانید از نظرهای افراد برای طراحی راهبرد و یا بازنگری رویکرد خود، استفاده کنید.
اما به خاطر داشته باشید که نظرسنجی های اثربخش، مستلزم کاری بیش از نوشتن سوال ها و درخواست پاسخ آنها از افراد مورد نظر، می‌باشند.
بنابراین، پیش از اجرای یک نظرسنجی، چه چیزهایی را باید در مورد نظر سنجی ها بدانید؟ و چگونه باید ارزش آنچه از نظر سنجی ها به دست می آورید را به حداکثر برسانید؟
در اینجا راهبردها و تکنیک هایی را تشریح می کنیم که در دستیابی به  نتیجه مطلوب در نظرسنجی‌ها به شما کمک خواهند کرد.
 
طراحی نظر سنجی
اگر فقط بنشینید و شروع به نوشتن سوال ها کنید، احتمالاً عناصر مهمی از داده های مورد نظرتان را فراموش کرده و آن‌ها را از دست خواهید داد. برای طراحی رویکرد خود وقت صرف کنید و تصمیم بگیرید به چه چیز می خواهید دست پیدا کنید.
در هنگام طراحی نظرسنجی خود موارد  زیر را در نظر بگیرید:

• اهداف نظرسنجی خود را تعیین کنید ـ از پاسخ دهندگان چه می خواهید بپرسید؟ هر چه روشن تر و بهتر بدانید که دنبال چه هستید، سوال ها و پاسخ هایتان تمرکز بیشتری خواهند داشت. آیا می خواهید میزان رضایت افراد را بسنجید یا نظرهای آنان را می خواهید بدانید؟ آیا نگرش ها را می سنجید، یا نیازهای آینده را پیش بینی می کنید؟

•   جمعیت هدف خود را شناسایی کنید ـ از چه کسانی می خواهید نظرسنجی کنید؟ پاسخ‌دهندگان ممکن است مشتریان سابق، مشتریان بالقوه، متقاضیان کار، کارگران در یک منطقه جغرافیایی خاص و مانند آنها باشند. پیش از تعیین گروه هدف، این نکته را ارزیابی کنید که پاسخ های آنان چگونه به شما در دستیابی به هدفتان کمک خواهند کرد. ضمناً، مطمئن شوید که به پاسخ دهندگان مورد نظرتان دسترسی دارید. آیا قادر هستید برای طرح سوال‌های خود با افراد مناسب تماس بگیرید؟
  

• در مورد حجم نمونه خود تصمیم بگیرید ـ چه تعداد پاسخ برای دادن اطلاعات و بصیرت مورد نیاز به شما کافی خواهد بود؟ نمونه های بزرگتر معمولاً امکان نتیجه‌گیری های مطمئن‌تر از مخاطبان را فراهم می سازند. اما شما نمی خواهید از افراد زیادی نظرسنجی کنید. در بهترین حالت، باید میان تعداد پاسخ ها و توانایی خودتان برای پردازش و تحلیل آنها توازن برقرار کنید.

• روش نظرسنجی خود را انتخاب کنید ـ نظرسنجی را چگونه انجام خواهید داد؟ زمان و بودجه ای که در اختیار دارید، غالباً چگونگی اجرای کار را تعیین خواهند کرد. در اینجا چند روش و مزایا و معایب معمول آنها را مرور می کنیم:

چهره به چهره: در مصاحبه های تک به تک، تغییر یا توضیح دادن سوال ها بر حسب نیاز، آسان است. اما این مصاحبه ها وقت زیادی را از کارکنان می گیرند. پس باید تصمیم بگیرید آیا نتایج نظرسنجی ارزش این سرمایه گذاری را دارند. برخی شرکت ها از مصاحبه های تلفنی برای کاهش هزینه ها استفاده می کنند، اما این هم ممکن است پر هزینه باشد.
نامه ـ این روش ممکن است مقرون به صرفه و سازماندهی آن بالنسبه ساده، باشد. این روش به پاسخ دهندگان اجازه می دهد در زمان مناسب برای خودشان به نظرسنجی پاسخ دهند. اما معمولاً افراد این نوع نظرسنجی را نادیده می گیرند و شما هم فرصتی برای توضیح دادن سوال ها ندارید. اما راه هایی برای بهبود میزان پاسخ‌دهی وجود دارند که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
اینترنت ـ نظرسنجی های آنلاین با استفاده از پست الکترونیکی، هر روز مقبولیت بیشتری پیدا می کنند. شاید دلیل آن هزینه پایین ارسال نظرسنجی باشد. این گونه بررسی ها از نظر نوع سوال هایی که می توانید مطرح کنید ممکن است محدود باشند ـ اما می توانید نظرسنجی را روی وب‌سایت انجام دهید تا شکل تعاملی داشته باشد و حتی می توانید آنها را برای واکنش بلافاصله به پاسخ های داده شده، برنامه ریزی کنید. اما نظر سنجی های اینترنتی معایبی هم دارند. اول آنکه، پاسخ دهندگان باید به رایانه و اینترنت دسترسی داشته باشند. دوم آنکه، شما باید مطمئن شوید فقط مخاطب هدف به نظرسنجی پاسخ می دهد و فقط یک بار این کار را انجام می دهد. اما ابزارهای نظرسنجی گوناگونی وجود دارند ـ مانند Survey monkey، Poll Daddy و Google forms ـ که هدفشان آسان تر کردن کل فرایند است.

• مدت نظرسنجی خود را معین کنید ـ چند سوال خواهید پرسید؟ در اینجا کلید موفقیت تمرکز روی هدف اصلی است. اگر اجازه دهید ذی نفعان زیادی مشارکت کنند، به سرعت فهرستی بسیار طولانی از سوال ها خواهید داشت. در به چالش کشیدن ارزش هر سوال کمی بی رحم باشید و از گنجاندن سوال هایی که فکر می کنید دانستن آنها شاید بد نباشد و  سوالاتی که کمکی به دستیابی شما به هدفتان نمی کنند احتراز کنید. به خاطر داشته باشید که مدت نظرسنجی می تواند روی کیفیت و کمیت پاسخ هایی که دریافت می کنید، تأثیر بگذارد. وقتی یک نظرسنجی خیلی طولانی باشد، افراد ممکن است خسته شوند - یا آن‌را کامل نمی کنند و یا برای صرفه جویی در وقت خیلی سریع پاسخ می دهند. اگر نظر سنجی بیش از پنج دقیقه وقت لازم داشته باشد، افراد ممکن است اصلاً آن را نادیده بگیرند. اگر خیلی کوتاه باشد، ممکن است برای رسیدن به اهداف پژوهش خود به اندازه کافی اطلاعات دریافت نکنید. ضمناً، پرسیدن یک سوال به شیوه های متفاوت را، برای ارزیابی صحت و اعتبار پاسخ ها، در نظر داشته باشید. (Keep It simple, stupid) KISS راهنمای خوبی برای تعیین مدت نظرسنجی خواهد بود.

• نوع سوال ها را انتخاب کنید ـ آیا از پاسخ های درست/ غلط، چند گزینه ای، رده بندی یا پاسخ های باز استفاده خواهید کرد؟ هر چه پاسخ های شما اختصاصی تر باشند، تفسیر نتایج کار بیشتری خواهد برد. سوال های ساده چند گزینه ای یا محدود را می توان پس از اسکن کردن به رایانه ارسال و به سرعت تحلیل کرد. اما با استفاده از این رویکرد ممکن است برخی جزئیات را از دست بدهید، پس به همه زوایای روش انتخابی خود توجه کنید.

توجه به این عناصر بنیادین در برنامه ریزی اهمیت دارد و باید اهداف و راهبرد اساسی خود را پیش از شروع به نوشتن سوال های نظرسنجی، به روشنی مشخص کنید.
ادامه دارد...